Annemarie Bijl
Praktijk voor Psychologie en Psycho-oncologie, verlies- en rouwverwerking

‘Piekeren geeft aan kleine dingen grote schaduwen’
Citaat Ans Remmits

Wat is piekeren?
Iemand die piekert denkt voortdurend aan negatieve dingen en problemen zonder dat hij daarbij tot een oplossing of beslissing komt. Hij denkt dus voortdurend in cirkels. Hij maalt maar door. Dit kan een uiting zijn van een depressie, maar dat hoeft niet noodzakelijk zo te zijn. Piekeren kan immers ook op zichzelf staan.
Piekeren levert weinig op en vergt enorm veel energie. Piekeren beïnvloedt bovendien ook de gevoelens (men wordt onzeker, angstig, bedroefd) en het handelen (men komt maar niet tot een actie). Dat kan ertoe leiden dat iemand gaat piekeren over de gevolgen van het piekeren (over de negatieve gevoelens en over de inactiviteit). Op die manier belandt men in een vicieuze cirkel.

Waarover piekert men?
Mensen kunnen over zo goed als alles piekeren. Sommige mensen piekeren over concrete zaken: het werk, de kinderen, de relatie, de gezondheid, het leven of hoe men bij een ander overkomt. Soms piekeren mensen over zaken die nooit zullen gebeuren of die nooit gebeurd zijn. Die gedachten beginnen dan vaak met “hoe zou het zijn indien…” of “hoe zou het geweest zijn indien…”. Men kan ook piekeren over zaken die in het verleden zijn gebeurd. Men denkt dan iets in de aard van “had ik toen niet beter…”. Mensen kunnen ook over zaken piekeren die eigenlijk niet de moeite waard zijn of over zaken waar men helemaal niets kan aan doen. Het gebeurt ook dat mensen piekeren over het feit dat ze piekeren “Het is toch niet normaal dat ik zoveel nadenk.”
Als iemand dat piekeren kan beschouwen als een signaal en als het hem kan helpen om tot een oplossing te komen, dan bestaat de kans dat hij dat piekeren niet eens als iets storends zal ondervinden.

Piekeraars
Iedereen piekert wel eens. Meestal gaat dat piekeren wel weer over. Toch kan het ook uitgroeien tot een gewoonte. Als dat het geval is, dan beheerst het piekeren het leven, men heeft dan geen vat meer op het piekeren. Echte piekeraars piekeren dus vaker en ze piekeren ook over het piekeren zelf. Voor hen is het aanleren van een andere denkgewoonte nodig.
De meeste mensen piekeren over zaken waar ze nu niets meer kunnen aan doen (bijvoorbeeld piekeren over het verleden). In het geval mensen echter piekeren over problemen waar ze wel iets kunnen aan doen, blijkt dat ze vaak niet echt nadenken over een bepaald probleem, maar dat ze eerder worden overvallen door negatieve emoties. Deze negatieve emoties staan het goed overdenken, ordenen en oplossen van het probleem in de weg.
Piekergedachten zijn dus vaak heel algemeen en maken dat mensen steeds weer in dezelfde cirkels draaien. Vaak proberen mensen deze piekergedachten en de negatieve emoties opzij te duwen. Maar, hoe meer men zijn best doet om ergens niet aan te denken, hoe groter de kans dat men er juist wel mee bezig zal zijn. Het piekeren wegduwen, vraagt veel van onze energie en voedt onze spanning en stress.

Wat kan je eraan doen?